การเคลื่อนไหวของสิ่งมีชีวิต - ชีววิทยา Biology

การเคลื่อนไหวของสิ่งมีชีวิต 1. การเคลื่อนไหวของสิ่งมีชีวิตที่ไม่มีโครงร่างแข็ง

- การเคลื่อนไหวแบบอะมีบา (AMOEBOID MOVEMENT) โดยอาศัยการไหลของไซโตพลาซึมและยื่นส่วนของไซโตพลาซึมดันให้เยื่อหุ้มเซลล์โป่งออกไปเป็นขาเทียม(PSEUDOPODIUM) พบในอะมีบา
- การเคลื่อนไหวโดยใช้ FLAGELLUM และ CILIA
ภายในซิเลียและแฟลกเจลลัมจะประกอบด้วยหลอดเล็กๆเรียกว่า MICROTUBULE เรียงกันเป็นวง โดยรอบ 9 คู่ และอยู่ตรงกลางอีก 2 หลอดซีเลียพบใน พารามีเซียม ส่วนแฟลกเจลลัมพบในยูกลีนา
- แมงกะพรุน เคลื่อนที่โดย การหดตัวของกล้ามเนื้อบริเวณขอบร่มทำให้น้ำพ่นออกมาทางปากเกิดแรงผลักให้ลำตัวพุ่งไปด้านตรงข้าม
- หมึก จะมีท่อน้ำ(SIPHON) เพื่อพ่นน้ำทำให้สามารถเคลื่อนที่ไปในทิศทางตรงกันข้าม
- ดาวทะเล จะมี ทิวฟีต(TUBE FEET) จำนวนมากใช้ในการเคลื่อนที่โดยการหดและยืดตัวสลับทำให้สามารถเคลื่อนที่ไปได้

ข้อสังเกต
-  แมงกะพรุน หมึกและดาวทะเล เป็นสัตว์ที่เคลื่อนที่โดยอาศัยแรงดันน้ำ
- ไส้เดือนดิน เคลื่อนไหวโดยกล้ามเนื้อที่ทำงานแบบตรงข้ามกัน(ANTAGONISM) 2 ชุดคือ กล้ามเนื้อวงกลม(CIRCULAR MUSCLE) กล้ามเนื้อตามยาว (LONGITUDINAL MUSCLE) และขนเล็กๆ (SETAE) ช่วยในการเคลื่อนที่
- พลานาเรียเคลื่อนไหวโดยกล้ามเนื้อที่ทำงานแบบแอนตาโกนิซึม 3 ชุด กล้ามเนื้อวงกลม กล้ามเนื้อตามยาว และกล้ามเนื้อบนล่าง (DORSO-VENTRAL MUSCLE) ทำให้ตัวแบบพริ้ว ด้านล่างของลำตัวพลานาเรียจะมีซีเรีย ช่วยโบกพัดเวลาว่ายน้ำ

ข้อสังเกต
       ไส้เดือนดินและพลานาเรียเคลื่อนที่โดยใช้กล้ามเนื้อที่ทำงานร่วมกันแบบแอนตาโกนิซึม โดยไส้เดือนดินใช้กล้ามเนื้อ 2 ชุด ส่วนพลานาเรียใช้ 3 ชุด

2. สัตว์ที่มีโครงร่างแข็งภายนอก
- แมลง มีกล้ามเนื้อยึดระหว่างส่วนอกกับโคนปีก ซึ่งประกอบด้วยกล้ามเนื้อ 2 ชุดทำงานตรงกันข้ามกัน คือ กล้ามเนื้อยกปีกและกล้ามเนื้อกดปีก

3. การเคลื่อนไหวของสัตว์มีกระดูกสันหลัง
      การเคลื่อนไหวของสัตว์มีกระดูกสันหลังเป็นการทำงานร่วมกันระหว่างระบบที่สำคัญ 2 ระบบ คือ
- ระบบกล้ามเนื้อ
- ระบบโครงกระดูก
- ปลา เคลื่อนที่ขึ้นลงในแนวดิ่ง ครีบเดี่ยวเช่นครีบหางใช้ในการเคลื่อนที่ไปข้างหน้า
- โลมาและวาฬเคลื่อนที่ไปข้างหน้าโดยการตวัดหางและหัวขึ้นลงสลับกัน
- แมวน้ำ ตะพาบน้ำ สิงโตทะเล และเต่าทะเล เคลื่อนที่โดยใช้ฟลิปเปอร์(FLIPPER) ซึ่งเปลี่ยนแปลงมาจากรยางค์คู่หน้า
- เป็ดและกบ เคลื่อนที่โดยการอาศัยพังผืดระหว่างนิ้วเท้า(WEB)
- นกนอกจากโครงกระดูกและกล้ามเนื้อแล้วนกยังมีถุงลมแทรกอยู่ทำให้น้ำหนักตัวเบา และช่วยเก็บสำรองอากาศเพื่อใช้ในการหายใจเนื่องจากนกเคลื่อนที่โดยการบินซึ่งต้องใช้พลังงานมาก

ข้อสังเกต
     สัตว์ชนิดต่างๆ จะมีองค์ประกอบในการเคลื่อนไหวแตกต่างกัน และ ประสิทธิภาพก็อาจจะไม่เท่ากัน เช่นเสือชีต้าวิ่งได้เร็วมาก เพราะกระดูกสันหลังสามารถโค้งงอได้มาก ช่วยเพิ่มช่วงของการก้าวให้มากขึ้นทำให้เคลื่อนที่ได้เร็วยิ่งขึ้น