สิ่งมีชีวิตกับสภาวะแวดล้อม
นิเวศวิทยา คือ วิทยาศาสตร์ที่ศึกษาถึงความสัมพันธ์ระหว่างสิ่ง มีชีวิตกับสิ่งมีชีวิต ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดล้อมที่
ประกอบกันเป็นแหล่งที่อยู่ ระดับความสัมพันธ์ ของสิ่งมีชีวิตมี 3 ระดับคือ
1.ระดับประชากร (Population) หมายถึงการอยู่ร่วมกันเป็น กลุ่มของสิ่งมีชีวิตชนิดเดียวในสถานที่ใดที่หนึ่ง เช่น ประชากรของ ผึ้งในรังหนึ่ง ประชากรของปลาหางนกยุงในโอ่งน้ำ
2. ระดับกลุ่มสิ่งมีชีวิต (Community) หมายถึงการอยู่ร่วมกัน ของสิ่งมีชีวิตหลาย ๆ ชนิด ที่อาศัยอยู่ในบริเวณหนึ่ง เช่น กลุ่มสิ่งมี ชีวิตในบ่อน้ำ
3. ระดับระบบนิเวศ (Ecosystem) หมายถึงระบบที่รวมความ สัมพันธ์ของกลุ่มสิ่งมีชีวิตหลาย ๆ กลุ่ม หลาย ๆ ชนิด และความสัม พันธ์กับสิ่งแวดล้อม เช่น ระบบนิเวศในทุ่งนา
ชีวภูมิภาค (Biomes) หมายถึงบริเวณหรือสถานที่ใดสถานที่ หนึ่งที่ประกอบด้วยระบบนิเวศหลาย ๆ ระบบนิเวศมาสัมพันธ์กัน
เช่นป่าชายเลน ฯลฯ
โลกของสิ่งมีชีวิต (Biosphere) หมายถึงชีวภูมิภาค (Biomes) หลาย ๆ แบบที่มาประกอบกันเข้าเป็นระบบเดียวกัน ซึ่งรวมความ สัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตทุก ๆ ชนิดในโลก
องค์ประกอบของระบบนิเวศ
1. ผู้ผลิต (Producer) หมายถึงสิ่งมีชีวิตที่สามารถสร้างอาหารเอง ได้ และเป็นจุดเริ่มต้นของพลังงานที่จะถ่ายทอดไปยังสิ่งมีชีวิตกลุ่ม อื่น ๆ
2. ผู้บริโภค (Consumer) หมายถึงสิ่งมีชีวิตที่สร้างอาหารไม่ได้ ต้องบริโภคสิ่งอื่นเป็นอาหาร
3. ผู้ย่อยสลายอินทรียสาร (Decomposer) หรือผู้แปรสภาพสาร (Transformer) หมายถึงสิ่งมีชีวิตที่ไม่สามารถสร้างอาหารได้เองแต่ จะได้อาหารจากการย่อยสลายซากพืช และซากสัตว์ (สารอินทรีย์)
ให้กลายเป็นสารอนินทรีย์กลับคืนสู่สิ่งแวดล้อม
การมาอยู่รวมกันของสิ่งมีชีวิต (symbiosis)
มีหลายแบบ คือ
1. การล่าเหยื่อ (Predation) ใช้สัญลักษณ์แทนด้วย +, - หมายถึง ลักษณะของการอยู่รวมกันของสิ่งมีชีวิตโดยฝ่ายหนึ่งจะกิน อีกฝ่ายหนึ่งเป็นอาหาร
2. ภาวะอิงอาศัย (Commensalism) ใชัสัญลักษณ์แทนด้วย +, 0 หมายถึง ลักษณะการอยู่ร่วมกันของสิ่งมีชีวิต โดยฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง ได้รับประโยชน์ ส่วนอีกฝ่ายไม่ได้เสียผลประโยชน์
3.ภาวะที่ต้องพึ่งพา (Mutualism) ใช้สัญลักษณ์แทนด้วย +, + หมายถึง ลักษณ์การอยู่ร่วมกันของสิ่งมีชีวิต โดยต่างฝ่ายต่าง ได้รับประโยชน์ซึ่งกันและกัน
4.ภาวะมีปรสิต (Parasitism) ใช้สัญลักษณ์ แทนด้วย + , - หมาย ถึง ลักษณะการอยู่ร่วมกันของสิ่งมีชีวิตโดยฝ่ายหนึ่งจะแย่งหรือ เกาะกินอาหารจากสิ่งมีชีวิตอีกฝ่ายหนึ่ง
- สิ่งมีชีวิตที่เกาะแย่งอาหารเขากิน เรียกว่า ปรสิต
- ฝ่ายที่เสียประโยชน์ หรือสิ่งมีชีวิตที่ปรสิตอาศัยอยู่เรียกว่า ผู้ถูกอาศัย (host)
5. การได้ประโยชน์ร่วมกัน (Protocoperation) ใช้สัญลักษณ์ แทนด้วย + , + หมายถึง ลักษณะการอยู่ร่วมกันของสิ่งมีชีวิต (ไม่จำเป็นต้องอยู่ร่วมกันตลอดไป) โดยต่างฝ่ายต่างได้รับ ประโยชน์ร่วมกัน
6.การแก่งแย่งกัน (Competition) ใช้สัญลักษณ์แทน -, - หมาย ถึงการอยู่ร่วมกันของสิ่งมีชีวิต โดยมีการแก่งแย่งกันตลอดเวลา ทำให้ต่างฝ่ายต่างเสียประโยชน์
7. ภาวะการทำลายล้าง หรือการหลั่งสารยับยั้ง (Antibiosis)
ใช้ลัญลักษณ์ 0, - หมายถึงลักษณะการอยู่ร่วมกันของสิ่งมีชีวิต 2 ชนิด โดยฝ่ายหนึ่งจะหลั่งสารเคมีออกมายับยั้งการเจริญ เติบโต หรือทำลายสิ่งมีชีวิตอีกฝ่ายหนึ่งได้โดยที่ตัวเองไม่ได้ และไม่เสียประโยชน์
สมัครสมาชิก:
ส่งความคิดเห็น (Atom)
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น